Monday 30 January 2017

Corruption aphuthak chini pameme pen bang aphan kejong dun

Karbi Anglong arlo corruption thepik pu abang majok ta chini lapen ningje hur lo. Athe bangso aphuthak penang an ke print lapen electronic media along ta klang lo. Lasonsi penang an asong atum khamkhe lapen kachesong amo ta deng lo lapen case ta police station, CID lapen high court along ta pi dam lo. Voiphit seta nonpu anta corruption keklem abangphu inutbak kachingnang puke thek longle lang lapen arju longle lang. Tangte lapu an asong atum RTI kejok pen kejongdun pen kopene ale dolo ma? Mate corruption tong kave det amat kejongdun thap ma? Lahai langdam et pulote angton pen methang amonit lapen emethang along amat corruption along kacherap dunplang ajoksi nep un eh. Lahai along ke ili anuttin amat ta elong ma elong ke kacherap dun dovek lo. Neli puji, kechengsi ke ke-ongdung arat, latum pupo netum ke corruption klemkle pulo. Seta langdam senang, corruption keklem atum along donation kirung dam, tangka kachohangdam lapen methang amonit pu amat kedo dunjoi. Lahai amat rat pen amat ta doklip lo. Lasonsi song atum ta RTI jok po amat tangka pen palar det titi amat ingsamri, hala tangka kelongle lapen aning kangsamse adim pulote sarlang dun po. Tangte lake corruption kali lang ma? Lasonsi chokamar atum ta abainong pen akaprek atangka kachohangdun, tender along klem thap pen amethang amat sai klem det kalite apharman kache endun. Bangso ajok contract, supply lapen chokamar anghoi punon tangka ajok pen kelong nangji vek atum longle lapen hala tangka kedo atumsi lahai government ason ta longle long. Laso pen aphi ajahak aso-asa government pen keron ahormu, pulonang IAY ahemso heihui an-nat ta local leader atum panglim det. Lahai along local political leaders atum chodet. Latum aphan ta rong arat atum amethang rong isi pu amat langprong, kalite tangka cho en dun chom po kalite ason-ason alam pen dodunklip. Lasi lahai ke government saiphu-saikhi atum det kalilo, local leaders, rong asarthe lapen arat atum anta adai dolo. Lasi aron ateng langdam lo pulote kachoklemvek along kacherap dun, abe kidun, kidip dun lapen chini det pen ta do dunjoi heihui ke corruption keklem along kacherap dun lo lapen keklem lo. Lasi kaike amat ratchari asongja, pulonang CEM, EM, MAC, MLA, MP heihui lapen saikam asaiphu pen saikhi atum aphan koi varet ke ale ave lo. Corruption keklem kechengsi ke lahai ratchari asongja atum lo, laso aphi ke song asongja, saikam atum lapen rat atum amat ta lo. Lahai kado kave along kidunkri ke media atum ta kacherap dun lo. Lasi neli kipudam kangtung abang ke angton pen amatsi cherap plang lo. Lasi lahai along kacherap dun kave pin aphai kave kali do, seta ingthirjir puke jumpik an. Lasi bang aphan kejong lapen kachepangthirji aphan ke emena aphan loji chelang pen detsi jongdun pen klem pangcheng nangji. Lahai kejong atum lapen ase kachibi pen kasarlang atum anta amena-mena amohor loji along chelang pame pensi klembom chesong bom nangji. Lasonsi amena ale aphan mathathe ra ahok-ahak klemji pulote klem pame nangji lapen hala kangthirjir asong atum ta do, halatum aphan ta aman pi pon thek nangji. Lasi kechengsi la kasarlang atum aphan rat pen kelangdun pangthek nangji ke thang abeha-bepar ave pin pen akhi-adat kangcho lapen kedo-kethak a ot pen pangthek noi. Lalote chini pen pangthek un po.


Saturday 28 January 2017

Kangkir ajutang che-o eh te kachingthur tikuk po


Karbi Anglong angkang kangkir aphuthak ke amen chethangklong. Seta laso kachethang ke langdam pame pulote therak meme ta do athe non kedamtang apor ahut anta kangkir pen ko an ale do ke thek long pame lo. Bangso amo pen ke akeme alam kali lapen alam athepi ke kangkir pen ke paprang dun thekthe pu abang ili thek long pame. Kangkir kepha atum pupo kachesong lapen kekhamkhe kachepaklang pulo, seta komat aphan lo kapaklangji? Kapaklangji kali bang nang ingnek choi rongsi non an ke nang man bom lo. Kangkir kipi pen ke abirta (Message) kapaleji pu abang ke chunche athe pini arni anta Dispur pen Delhi ke heloving lo dak Karbi Anglong arat pu kali Diphu ketotprong atum anta kopi apotsi kangkir kipi ma pu kachinine atumsi ke-ong. Lasi neli kipu dam kangtung abang ke methang amonit atum amat jongsi chinine lepute komat lo kachini po lapen ko ansi ardi kedo po? Toh malomso apor aphan kangkir kipi pen angtong paleji pulo, seta keklemvek atum kangkir pu abang ke pachethangdet amat kangkir kapachunji pu amonit (Picketers) jongsi ave lapen ingsamri pen bang kulat ta kangpu atum ke ingpu lo lapen gari kevek atum ta vek lo seta mane inut bak ta chupu dun dop abang ave. Tangte kangkir pen kopu abirta lo kele un po? Birta keleji ke amonit mate arat ave, latum ajakong ave pu matha rong po anke ardi abang ke ave lo. Ardi kedoji abang ke kisung kachechaknang ardi abangsi kedoji. Latum kachethanji ke bang komatne atum kangkir kipi do tangho, hajira ta dun athai ave lo, chonam athai ta ave lo, chojor athai ta ave lo, kedam-kevang kasiksak pen keso kachepon, satlang kipidun lapen ason-ason kisikvot lapen kachingkhan asai anta klem longle lo. Lahai pen ajok sung po lapen nahok po. La henlo rat ale kelongji ke. Lasonsi komatne avi kave lapen aning kaheno atum abang ke ale cho en dun po, la henlo rat ke ale kelongji ke. Laso pen kidunkri risim ke-ot atum ta amen chibi pen un an ther po seta hala bang kona aso atum kulat kangpu pen gari kacheleng heihui ke thang chupu dun dop haihe. Ki un ke ha rong arlo majok thekdunde pin adim lapen kangduk chohai un chit atum aphan anchot. Latum ta kethek ke kether pen anpara ajat ta ave. Karbi atum asarlamthe “Kangder asining arve jangje” pu ason ben lo. Lasi lason rat aphan kapasiksak chot abang ke majok asong seta keklem ington nang po, kali pulote rat akisung pen kachingthur abang ke tikuk det po lapen jongsi klem vekji pulote patihur thek nangji. Lason patihurji pulote Karbi Anglong hini a district adangpi arlo rat nangbarpak nangji lapen tovar bethe-betha arjapthip un nangji, jasemet pet ke national highway pen rail. Lasonsi risim ke-ot atum ta kether lapen amethang ale aphan chot pen rat pen tangka kehangthap pen kapasiksak ington non lapen kachingkrin abang ta ington ra asai abang le paklang noi. Kali pulote latum ta risim che-o noi. Lasi majok noi rat aphan rap thekthe pulote kapasiksak pen kapasung abang ington vek nang po. Kachesongvekji pulote rat thurpak lapen chetopak pen chesong lote rat ase ke government ano along levek po. Ajat atovar lapen abidi pen le chesong non rat nang sung dunde det nangji lapen nang sung dun nang puseta angthek lapen ale abang klang nangji lapen ale do nangji, Lasi chesong nangji seta atovar abang chelang nangji.